ویژگی‌های کلی پتاسیم کلرید:
- نام ها و معادل های مترادف ترکیب: کلرید پتاسیم، پتاسیم کلراید، سیلوبت، کلروپتاسیم، کلروپتاس.
- فرمول شیمیایی: KCl
- خلوص محصول: 99.8%
- شکل ظاهری: کریستال سفید
- قابلیت انحلال: با افزایش دمای آب قابلیت انحلال محصول افزایش می یابد.
- کاربردهای ترکیب: کود کشاورزی، گِل حفاری، دارویی، غذایی.
- نقش ترکیب در صنعت نفت و گاز: تهیه گِل حفاری.
کلرید پتاسیم (KCl) یک نمک فلزی متشکل از پتاسیم و کلرید است. این ماده بی بو است و ظاهر کریستال شیشه ای سفید یا بی رنگ دارد. پتاسیم کلراید جامد بوده و به راحتی در آب حل می شود. KCl به صورت گسترده در صنایع تولید کود کشاورزی بکار برده می شود. اما مهمترين كاربرد آن به عنوان كود شيميايي در صنايع كشاورزي است. ساير موارد استفاده آن در صنايع دیگر مانند توليد صابون و شوينده ها، رنگ هاي شيميايي و داروها، صنايع شيشه و سراميك، صنايع غذايي، تهيه گل حفاري و … هستند كه حجم بسيار كمي از توليد پتاس، در اين صنايع مصرف مي‌شود. به طور طبیعی به عنوان سیلوییت معدنی و در ترکیب با کلرید سدیم به عنوان سیلوییت اتفاق می افتد.
روش تهیه کلرید پتاسیم
پتاسیم در سال ۱۸۰۷ توسط humphry davy که آن را از پتاس سوز آور به دست آورد کشف شد. این فلز قلیایی تنها فلزی بود که توسط عمل الکترولیز از هم جدا شده بود. پتاسیم کلراید نوعی نمک است که از ترکیب فلز پتاسیم و هالوژن کلر به وجود می‌آید. در فرآیند تولید پتاسیم کلراید، سنگ معدن مورد نظر تحت فرآیند تغلیظ و فرآوری قرار می‌گیرد تا ناخالصی‌ها جدا شده و کلرید پتاسیم به عنوان محصول نهایی به دست آید. به منظور تولید کلرید پتاسیم معمولا از دو نوع فرآیند خشک و تر استفاده می‌شود.
در فرآیند تولید خشک پتاسیم کلراید مراحل زیر انجام می‌گردد:
- خردایش
- جداسازی دوغاب حاوی ماده معدنی
- جداسازی نمک دوگانه
- جداسازی کلرید پتاسیم از ترکیب دو نمک
- خشک کردن
- دانه بندی
سنگ معدن حاوی نمک کلرید پتاسیم به همراه مواد نامحلول با روش‌های حرارتی و یا توسط آسیاب کردن یا خرد کردن به اندازه کوچک خرد می‌گردد و سپس با اضافه کردن آب، دوغاب حاوی نمک‌های کلرید پتاسیم و کلرید سدیم توسط رسوب سازی با حرارت و یا توسط هوا جدا می‌شود. در مرحله بعد کلرید پتاسیم می‌بایست از کلرید سدیم جدا گردد که با این فرآیند با استفاده از روش‌های جداسازی الکترواستاتیکی یا جداسازی مغناطیسی صورت می‌گیرد. بازیابی این روش حدود %۵۰ است.
در فرآیند تولید تر پتاسیم کلرید نیز مراحل زیر انجام می‌شود:
- خردایش
- جداسازی دوغاب
- جداسازی نمک های دوگانه
- جداسازی کرور پتاسیم
- خشک کردن
- دانه بندی
در این فرآیند قبل از خرد کردن سنگ معدن به آن آب اضافه می‌گردد و دوغابی از ماده معدنی درست می‌شود و سپس ماده معدنی تحت خردایش قرار می‌گیرد. ماده معدنی مخلوط با آب توسط سنگ شکن و یا آسیاب خرد و سپس جداسازی دوغاب به صورت جداسازی حرارتی یا رسوب سازی انجام می پذیرد. میزان بازیابی این روش حدود %۹۰ است. پتاسیم کلراید تولیدی توسط فرآیندهای ذکر شده در سه شکل متفاوت عرضه می‌گردد:
1. گرانول: حدود %۷۰ از کل پتاسیم کلراید تولیدی به صورت مخلوطی از توده خشک مصرف می‌شود.
2. استاندارد: این نوع به صورت سوسپانسیون در کودهای شیمیایی استفاده می‌شود.
3. محلول: در کودهای محلول استفاده می‌شود.
ماده شیمیایی پتاسیم کلراید از جمله مواد شیمیایی معمول در صنعت حفاری چاه نفت است که استفاده از آن به دلایلی همچون قیمت پایین و دسترسی راحت، سازگاری با مواد افزودنی مایعات حفاری، تثبیت خاک رس حساس به آب و انحلال سریع، استفاده از آن بسیار رایج است.
از کاربردهای ماده شیمیایی پتاسیم کلراید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
صنایع کشاورزی: کودهای پتاسیم بعد از نیتروژن و فسفر، سومین کود از نظر مصرف هستند. عرضه پتاسیم، بیشتر بصورت پتاس و کانی‌های پتاسیم‌دار، کانه‌ها و محصولات فرآوری شده به صورت کودهای آماده برای مصرف و کودهای ترکیبی صورت می‌گیرد.
آلیاژ: آلیاژ سدیم و پتاسیم به دلیل توانایی بالای انتقال حرارت به عنوان محیط انتقال حرارتی استفاده می‌شود.
صنایع غذایی: از نیترات پتاسیم به عنوان افزودنی نگهدارنده موادغذایی به ویژه فرآورده های گوشتی استفاده می شود.
صنایع داروسازی: نمک‌های پتاسیم به صورت خوراکی یا تزریقی در مواردی که پتاسیم بدن کم می‌شود، تجویز می‌گردد.
کاربردهای پتاسیم کلرید
رشد بسیاری از گیاهان روی کره زمین مشروط به دریافت پتاسیم می باشد بنابراین بخش عمده کلرید پتاسیم تولید شده در جهان برای ساخت کودهای کشاورزی به مصرف می رسد. از پتاسیم کلرید به عنوان یک ماده خام شیمیایی برای تولید هیدروکسید پتاسیم و فلز پتاسیم نیز استفاده می شود. این محصول به دلایلی نسبت به دیگر کودهای پتاسیم دار مانند سولفات پتاسیم، برای تغذیه گیاه بهتر است. زیرا در طبیعت بیشتر پیدا شده و منبع غنی برای تغذیه گیاه است همچنین نسبت به دیگر کودهای پتاسیم دار دیگر دارای قیمت ارزانتر است.
گاهی اوقات در آب به عنوان مایع تکمیل کننده در عملیات نفت و گاز طبیعی و همچنین جایگزینی برای کلرید سدیم در واحدهای نرم کننده خانگی استفاده می شود. KCL به عنوان یک منبع تابش بتا برای کالیبراسیون تجهیزات نظارت برتابش مفیداست.
پتاسیم کلرید در برخی محصولات منجمد که برای حیوانات خانگی و گیاهان ایمن طراحی شده اند مورد استفاده قرار می گیرد، هرچند که کیفیت ذوب شدن آن نسبت به کلرید کلسیم پایین تر می باشند. همچنین در مارک های مختلف آب بطری و همچنین در حجم های فله ای برای اهداف حفاری سوخت فسیلی استفاده می شود.کلرید پتاسیم همراه با کلرید سدیم و لیتیوم کلرید به عنوان یک جوش برای جوشکاری آلومینیوم مورد استفاده قرار می گیرد.
خواص درمانی پتاسیم کلراید
کلرید پتاسیم می تواند جهت درمان هیپوکالمیا (hypokalemia) مورد استفاده قرار گیرد. برای اینکه سلول های بدن به وظایف خود به درستی عمل کنند، خون به سطحی از پتاسیم نیاز دارد. اشخاصی که از کمبود پتاسیم در خون خود رنج می برند، به بیماری هیپوکالمیا مبتلا هستند. در این موارد قرص های پتاسیم کلراید جهت تنظیم پتاسیم خون این بیماران تجویز می شود. معمولا غلظت پتاسیم در محلول نباید بیشتر از 40 میلی اکی والان بر لیتر باشد. همچنین سرعت تزریق این ماده نیز حدود 20 میلی اکی والان در ساعت تنظیم می گردد.
خواص خوراکی پتاسیم کلرید
پتاسیم کلراید همچنین می تواند به عنوان افزودنی در غذاها مورد استفاده قرار گیرد. در بعضی از غذا ها مانند نوشدنی های ورزشی، سوپ‌ها و غلات این ماده به جای نمک خوراکی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین این ماده به عنوان طعم دهنده به شیر شکلاتی، پنیر و خامه نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
کلرید پتاسیم و تهیه کود شیمیایی
از این محصول به عنوان کود در صنایع کشاورزی استفاده می شود. این محصول به دلایلی نسبت به دیگر کودهای پتاسیم دار مانند سولفات پتاسیم ، برای تغذیه گیاه بهتر است. زیرا در طبیعت بیشتر یافت می شود ( منبع غنی برای تغذیه گیاه است ) و نسبت به دیگر کودهای پتاسیم دار ارزانتر است.
کلرید پتاسیم در صنعت حفاری
اکثر رس‌های موجود در سازنده‌ها به خصوص سازنده‌های شیلی و مارلی در صورت جذب آب متورم شده و سپس ریزش می‌نمایند. در اثر ریزش رس‌ها در حین حفاری این عامل باعث گیر کردن لوله‌های حفاری در حفره می‌گردد.
غیر از موارد عنوان شده در بالا، این ماده همچنین در مواردی مانند تولید محصولات ضد یخ و یخ شکن، تامین مصالح صنعت ساخت و ساز، مصارف آزمایشگاهی، محصولات کاغذی، به عنوان جایگزین سدیم کلراید و نرم کننده آب شهری، آبکاری فلزات و صنعت رنگ های پوششی نیز کاربرد دارد.
فروش پتاسیم کلرید
شرکت زحل شیمی از تولید کنندگان معتبر ماده شیمیایی KCl بوده و توانایی تحویل پتاسیم کلرید را در سریعترین زمان ممکن همواره دارا می‌باشد.